Dış Gebelik

Dış gebelik, dış gebelik toplumda azımsanmayacak kadar çok görülen ve önlem alınmadığında ciddi sıkıntılara yol açabilecek bir sorundur. Dış gebelik, döllenen yumurtanın rahim harici başka bir alanda yerleşerek, yerleştiği yerde gelişim göstermesi olarak tanımlanabilir. Gebelik testi yapıldığında HCG hormonu tespit edilebilmekte ve zaman ilerledikçe şiddetli ağrı, kanama gibi şikâyetler ile kendini göstermektedir. Dış gebelik, fallop tüplerinde yaşanan tıkanıklık veya üreme merkezi ile alakalı bir problem nedeniyle döllenen yumurtanın rahme ulaşması engellendiğinde ortaya çıkar. Dış gebeliğin normal gebeliğe dönüşme gibi bir olasılığı yoktur.

Döllenmiş yumurta tüplere yerleştiğinde ve yerleştiği yerde gelişimine devam ettiği takdirde zaman içinde tüplerin patlamasına neden olarak anne adayını ciddi risklere maruz bırakabilecek boyutta kanamalara yol açabilir. Dış gebelikte de tıpkı normal gebelikte olduğu gibi gebelik belirtileri yaşanabilir. Baş ağrısı, baş dönmesi, mide bulantısı, kusma, kanama, göğüslerde hassasiyet yaşanabilecek belirtiler arasında yer alır.

Dış gebeliğin her zaman neden kaynaklandığı tespit edilemeyebilir. Ancak tüplerde şekil bozukluğu, tüplerde enfeksiyon ya da herhangi bir hasar dış gebeliğe neden olabilecek faktörler arasındadır. Yine hormonal bozukluklar da döllenen yumurtanın gelişimini olumsuz etkileyerek dış gebeliğe yol açabilir. Dış gebeliğe yol açan etkenler aşağıdaki gibi sıralanabilir;

Dış gebelik, gebelik 5-14. Haftaya ulaştığında belirti vermeye başlar. Dış gebelik nedeniyle oluşabilecek belirtiler;

Vajinal Kanama: Dış gebelikte oluşum gösteren vajinal kanama, normal âdet kanaması ile tamamen farklıdır. Dış gebelik nedeniyle oluşan vajinal kanama ara ara kendini gösterir. Rengi açık ya da koyu olabilir. Henüz dış gebelik yaşadığını bilmeyen gebeler bu kanamayı normal âdet kanaması ile karıştırabilir.

Tek Taraflı Karın Ağrısı: Dış gebelik belirtisi olarak yaşanan karın ağrısı genellikle tek taraflı hissedilir ve ağrı hem sürekli hem de oldukça şiddetli olur.

Omuz Ağrıları: Dış gebelik ile omuz ağrısının ilişkisi tam olarak bilinmese de kolun bitiş ve omzun başlangıç bölümünde, özellikle yatarken şiddetli ağrı oluşabilir.

Sindirim Sistemi: Özellikle idrara çıkıldığında karın alt bölgesinde bıçak saplanmış tarzında ağrı hissedilebilir.

İshal ve Kusma: Dış gebelikte en yaygın görülen belirtiler arasında ishal ve kusma vardır.

Diğer Belirtiler: Göz karaması, halsizlik, baş dönmesi görülebilecek diğer belirtiler arasında yer alır.

Dış gebelik özellikle ilk gebelikte yaşanıyor ve gebelik zorlu bir tedavinin ardından gerçekleşmişse hayati risk oluşabilir. Bu risk anne adayı için psikolojik olarak da yaşanabilir. Anne adayının bebeğini kaybetmesi, gebelik şansının azalması ve uzun bir tedavinin ardından gebe kalması anneyi psikolojik anlamda çökertebilir. Dış gebelikten sonra yeni bir gebelik için mutlaka doktorun önerilerine uyulmalı ve gebelik için en uygun zaman beklenmelidir. Anne adayının hem fiziksel hem de psikolojik olarak tamamen iyileşmesi gerekir. Dış gebelikten sonra yeni bir gebelik için uzmanlar en az 3 ay beklenmesini tavsiye etmektedir. Bu zaman zarfı içinde operasyon nedeniyle oluşan yaralar kapanacak ve kullanılan ilaçların etkisi ortadan kaybolacaktır.

Yaşanan şikâyetler doğrultusunda sağlık kuruluşuna ulaşıldığı zaman ilk olarak gerekli testler yapılacak ve ultrason görüntüsü alınacaktır. Ultrasonda rahim içinin boş olduğu görülür. Fakat kan testinde gebeliğin varlığı söz konusudur. Bu gibi sonuçlarda gebeliğin dış gebelik olduğu tespit edilir. Şayet anne adayında ciddi anlamda bir rahatsızlık ve hayati tehlike yoksa hormon testleri uygulanarak anne adayı gözetim altında tutulur. Dış gebelik kesin olarak tespit edilmişse laparoskopi yöntemi uygulanır. Dış gebelik yaşayan kadınlarda kanamaya bağlı olarak hemoglobin değerleri düşük çıkar.

Tedavi dış gebeliğin hangi evrede olduğuna bağlı olarak farklılık gösterebilir. Eğer dış gebelik henüz erken bir dönemde tespit edilmişse ameliyat ve medikal tedavi ile ileride dönüşümü olmayan sıkıntılar önlenebilir. Dış gebeliğin tedavisinin ardından ileride tekrar gebeliğin olması ve yaşam kalitesinin arttırılması için tedavinin erken dönemde yapılması önemlidir.

Gebelik tüplere zarar vermeden Uzman doktor laparoskopi yöntemi ile rahim harici yerleşen yumurtayı alır. Erken dönemde bu işlem tüplerde bir hasara yol açmaz. Diğer bir tedavi seçeneği de ilaç kullanılarak döllenen yumurtanın ölmesini sağlamaktır. Tedavinin belirlenmesi için farklı faktörler göz önünde bulundurulur. Kullanılan ilaca verilecek yanıt, genetik faktörler, gebeliğin zamanı, anne adayının sağlık durumu gibi kriterler değerlendirilerek uygun tedavi seçeneği uygulanır.